Little village (2)

Vandaag deel 2 van wat er allemaal te zien is in een Little Village op de prairie. Ik kreeg wat commentaar op mijn gedicht van maandag. Het zou iets te snel in elkaar gezet zijn qua rijm en metrum. Excuses daarvoor. Daarom nu een wat strakker gedicht.

tegenover de kerk, naast een boom
staat de smederij; de smid heet Jack
soms ontsnapt er ter plekke wat stoom
dat is helemaal niet vreemd en gek

een paard wordt dan opnieuw beslagen
het hoefijzer gaat lang in het vuur
wordt dan gehamerd, hard! bij vlagen -
dat geeft kwaliteit voor lange duur

het gloeiende ijzer wordt gekoeld
sissend komt daarbij damp in de lucht
terwijl het paard wat onrustig woelt
en het liefst naar buiten was gevlucht

maar de paardenschoen wordt nu gepast
hier nog een tikje, en daar een klop
tot slot slaat de smid de ijzers vast
en kan de cowboy weer in galop!


Countryman Ray

Little village (1)

Het is me goed bevallen, die miniserie van vorige week. Vandaar dat ik deze week en volgende week weer een miniserie heb gepland: een zesdelige reeks gedichten over wat er zoal te zien is in een wild west dorpje. Veel mensen hebben immers geen idee wat er naast de saloon en de sheriffs department te vinden is. Dus bij deze: deel 1 van Little Village.


Links naast de saloon
in een schoon en keurig huis
daar is de stomerij gevestigd
meestal een dynamische droogkuis

je boorden gesteven, je pakken wit
een stofvrije overjas en dito hoed
bij de droogkuis regelt men het direct
en loop je er keurig bij, zoals het moet

en zelfs de cowboy, met zijn streken
ziet er niet uit als een vieze dief
want met een schoon en keurig cowboypak
ben je netjes en representatief


Countryman Ray

Birth, life, death (3)

Vandaag het laatste deel van een miniserie over Geboorte, Leven en Dood op de prairie. Deze aflevering gaat over de Dood.


de dood is soms heel ver weg
en soms dichtbij, als vette pech
je kunt het niet sturen

de dood zie je soms komen
zoals blad valt van de bomen:
langzaam naar je toe

de dood komt soms onverwacht
net als je ergens zacht
een countryliedje hoort

de dood komt soms gelegen
je hebt je levensdeel gekregen
en de koek is echt op

maar wat je ook heb beleefd
je hebt op de prairie geleefd
en dat maakte je gelukkig


Countryman Ray

Birth, life, death (2)

Tijdens een kampvuur in 1844 bespraken vijf cowboys het leven. De mannen wilden doorgronden wat het leven nu eigenlijk precies was. De uitkomsten lees je in het tweede deel van de miniserie Birth, life, death.


Het leven is een weg met veel rotsen
een symfonie
een kosmische symfonie
een tunnel met zwart licht aan het einde

maar toch is leven een celebratie
het leven als een vuur
maar ook een metafoor waar we niets mee kunnen

leven is leven


Countryman Ray

Birth. life, death (1)

Deze week een mini-serie in drie afleveringen over Geboorte, Leven en Dood op de prairie. Vandaag het eerste deel: Geboorte.


je wordt hier geboren in een tent
een huifkar of zelfs een saloon
als baby staat al vast wat je zult doen
omdat de prairie zo zijn regels kent

je hebt geen recht op een speen
voor jou geen luiers van zachte stof
jouw lepeltje is oud en dof
en het wiegje heeft Moeder te leen

daar word je hard van, en stoer
als baby al ben je goed bestand
tegen tegenslag van elke kant
zo sta je snel stevig op de vloer

het leven ligt voor je uitgestrekt
en nu weet je al: "hier zal ik zijn
de prairie is voor altoos mijn terrein"
een liefde, al in de wieg gewekt

straks zul je praten, van alles vragen
met andere cowboys whisky drinken
je zult ook velen stil weg zien hinken:
zij die geen prairie-hart dragen

maar jij, jij zult hier voor altijd zwerven
want dit is jouw land, in al zijn pracht
jij kent straks de dag, en vooral de nacht
laat mij je naam in een whiskyvat kerven


Countryman Ray

Jolly good yellow

De eerste Aziaat in het Wilde Westen was de Koreaan Dem Yiu, een echte ruige cowboy met de exotische oogopslag van een Oosterse vechter. Hij legde nukkige stieren aan de leiband met een gemak die grote concentratie en inleving verried. Collega's waren erg onder de indruk en probeerden Dem af en toe uit: dan gaven ze hem de bokkigste stier om te temmen. En steeds lukte het de scherpzinnige Aziaat, op de laatste keer na. Daarover gaat dit gedicht.


De stieren stonden in de rij
ze zijn niet bang voor jou en mij
maar iedere stoere stier of koe
was bang voor Dem Yiu

Tot op een dag, de zon stond hoog
Dem Yiu naar de spoorbaan toog
om een stier te bewegen die daar hing
waardoor het treinverkeer niet verder ging

De stier ging weg en Dem was blij
hij kreeg applaus, de boer die zei:
geen stier te groot, jij krijgt 'm klein
en werd gegrepen door de trein


Countryman Ray

The train

Een lezeres vroeg mij waarom ik zoveel over mannen op de prairie schrijf, en zo weinig over vrouwen. Dat komt omdat er meer interessante mannen dan interessante vrouwen woonden. Toch zal ik nu een boeiende vrouw voorstellen. Ze heette Helen "Chook-a-chook" Wilkins, en ze was de eerste vrouwelijke treinmachinist in het Wilde Westen. Van jongs af aan wilde ze dit vak al uitoefenen, en natuurlijk was haar omgeving er op tegen. Een vrouw op de bok, dat kon toch helemaal niet? Toch zette ze door, ze volgde een opleiding en reed daarna een tijdje op de West-Central United Consolidated & Pacific California Union Railways. Toch kwam er al snel een eind aan haar carriere. Ze reed namelijk met een rangeerlocomotief heel hard over een verkeerd staande wissel, zo pardoes een ravijn in. Ze werd nooit terug gevonden. Hoe dat kwam lees je hieronder.


wat krijgen we nou
een vrouw op de trein
dat kan echt niet
zo mag het niet zijn

zij past niet bij ons
zij gebruikt geen drank
zij kauwt geen tabak
zij verspreidt geen stank

dus moet ze hier weg
laten we gaan saboteren
al wat haar dierbaar is
en haar zo gaan weren

een stoomleiding hier
een noodrem daar
zo brengen wij rust
en tevens haar in gevaar


Countryman Ray

At the end of the day

Dood gaan we allemaal, zelfs als je al bijna honderd jaar op de prairie woont en altijd gezond hebt geleefd. De 99-jarige Willy Wockels uit het Utahse dorpje Remmington (inderdaad, van de typemachines) leefde altijd keurig en onthield zich van drank en andere misleidingen van het leven. Het bracht hem ver, al kwam hij net tekort voor een century.
Over het rijmwoord in de laatste zin: lank is afgeleid van lankmoedig, dat geduldig, toegeeflijk en verdraagzaam betekent. In dit geval: geduldig met betrekking tot het leven.


Het begon met een pijntje
en eindigt met een steen
een leven lang gezond
brengt je nergens heen
dus wil je echt genieten
kies dan toch voor de drank
want zonder al die vreugde
is het leven veel te lank


Countryman Ray

Johnny Dipp

In het midden van de negentiende eeuw vestigde zich een oude piratenkapitein op de prairie. Zijn naam was Johnny "Swashbuckler" Dipp*, en hij liet een houten huis bouwen in de vorm van een piratenschip. De andere bewoners van zijn dorp vonden hem maar een rare snuiter; hij dronk nog meer whisky dan zij en hij leefde van de buit die hij van anderen gestolen had. Dat zette kwaad bloed. Zijn luxe leventje duurde dan ook niet erg lang. Op een nacht gebeurde het volgende.


het was omstreeks klokke vier
ergens kraaide een rode haan
het was het schip van Johnny Dipp
je zag de vlammen al naar buiten slaan

de mensen uit het dorp keken toe
en staken geen hand uit om te blussen
en toen Johnny Dipp dit bemerkte
ging hij er maar gauw van tussen

met zijn houten poot hinkte hij weg
en werd nooit meer terug gezien
men zegt dat hij zijn schat had begraven
maar dat kan ook gelogen zijn, misschien

* er is recent een film over zijn leven gemaakt


Countryman Ray

Damn the bourbon

Pollen, oftewel graskoorts, oftewel hooikoorts, oftewel tumbleweed fever: het kwam uiteraard veel voor op de prairie. De originele cowboys hadden er vaak last van. Om er wat aan de doen dronken ze veel bourbon. Dat zou een medicinale werking hebben. Nu weten we dat dat niet het geval is, maar destijds zwoeren de hooikoortspatiënten erbij. Het fabeltje van de heilzame werking was ze aan de hand gedaan door drankenleverancier Jerry Finkelstein, een gehaaide drankverkoper die mensen gerust knollen voor citroenen verkocht. Over zijn laatste dagen gaat dit westerngedicht. Het laat nog maar eens zien dat eerlijk het langst duurt.


Alle onrecht bij elkaar opgeteld
alle patiënten die aan de drank waren
Jerry stond erbij en telde zijn geld
dikke pakken biljetten
die hij toen hij oud en versleten was
niet mee kon nemen

hij had niemand die hij vertrouwde
was van God vervreemd
en kreeg spijt als lege flessen

zestig dagen voordat hij voorgoed vertrok
kwam de aap uit de mouw
men bouwde een huis van lege flessen
en zette Finkelstein erin

iedere nacht druppelde er een beetje bourbon
in de dorstige keel van de sjaggeraar
hij stierf gruwelijk zoals hij het leven
van zijn slachtoffers had gemaakt

dat zijn de wetten van het wilde westen
waarmee niet te spotten valt


Countryman Ray

The wagon

De wagens waarmee de kolonisten over de prairie trokken waren simpele voertuigen, maar wel betrouwbaar en indien nodig makkelijk te repareren. Kom daar maar eens om bij moderne auto's. De bekenste wagenmaker in Santa Fe was Jebediah McJarred, een diep gelovige man. Hij prevelde doorgaans bijbelteksten en psalmen tijdens de constructie van zijn wagens. Hij filosofeerde dan graag over zijn scheppende arbeid, en wie hem daar mee in een ver verleden voor was geweest. Zo'n overpeinzing zou er zo uitgezien kunnen hebben:


ik creeer met hout, gelijk ooit God
de wereld schiep in zes dagen,
iets wat rijdt en dient, tot genot:
namelijk een betrouwbare wagen

waarmee de bewoners van dit land
spullen vervoeren, altoos van hot
naar her en terug, door het zand -
dat is voor ons een eeuwig lot

de wielen draaien als tekenen des tijds:
alles rolt, alles draait en gaat voort
tijd is als de prairie, oneindig wijds
leve hem, die God's geboden hoort!


Countryman Ray

Happy camper

Kamperen op de prairie, het klinkt als een modern verhaal (zie mijn eerdere posts over mijn vakantie naar Arizona in 2009) maar toch werd er al volop gekampeerd in Californië ten tijde van de desperado's, gringo's en dingo's. Dat dat aparte voorvallen oplevert, mag voor zich spreken. Het onderstaande gedicht is een vertaling (sorry voor strofe 3) van een oorspronkelijk gedicht uit 1872, dat waarschijnlijk geschreven was in de volle zon, na een paar glaasjes destillaat. De schrijver is anoniem gebleven, het origineel komt uit het boekje 'Oopsie Daisy and other tremor lyrics'.


Harry sneed het vlees
en Millie deed de was
ze kenden de streek nog niet
want ze waren er pas

ze keken naar de einder
een stofwolk kwam eraan
een rover of een beest?
een boef of indiaan?

't was de verdwaalde ridder
uit een voorbije eeuw
dat is hetzelfde rare
als een zwembroek in de sneeuw

de ene kneep zich in de arm
de ander stond versteld
als het niet zo grappig was
hadden ze de sheriff gebeld


Countryman Ray

Election Day

Vandaag zijn er verkiezingen voor de Provincale Staten. Op deze dag in 1911 waren er ook verkiezingen, en wel voor een nieuwe sheriff in Bedford Hills, Utah. Het ging tussen Jonathan Gedge en William "Triggerhappy" McClusky. De zachtmoedige Gedge wilde veel lagere straffen, afschaffing van de doodstraf, meer rechten voor gevangenen, flinke beperking van het wapenbezit, invoering van taakstraffen en zo nog wat softe linkse hobby's. McClusky was een brute hardliner die in alles de tegenspeler van Gedge was. Nodeloos te zeggen dat in een prairiestaat als Utah het natuurlijk McClusky was die won, en wel met 983 stemmen, tegen 2 voor Gedge (alleen zijn moeder en de dorpsgek hadden op hem gestemd). Onderstaand is een impressie van hoe Gedge zich moet hebben gevoeld.


mijn meer dan goede ideeen, mijn
humane aanpak, nee niemand
wil er in geloven, helaas: er zijn
alleen maar gekken in dit on-land

nu kozen ze, heel bewust en direct,
voor een man die met de Colt in de hand
wel de wet afdwingt, maar geen respect -
dit gaat me echt boven het verstand


Countryman Ray