What's that noise?

Elenore Tallahassee uit Denver, Colorado stond bekend om haar luide stem. Overal waar zij kwam was ze luid en duidelijk aanwezig. Het deed de mensen zeer aan de oren. Als ze fluisterde leek het alsof er een vliegtuig overkwam. Mind you dat vliegtuigen indertijd veel lawaaiiger waren dan de jumbojets van nu. Toen Elenore, verder een schat van een mens, was overleden, miste iedereen haar. Maar toch was er ook iets van opluchting voelbaar.


Hier ligt Elenore
als mens zat zij ons hoog
we verliezen haar uit het oog
maar boven alles uit het oor


Countryman Ray

Big mouth

Ik kreeg een paar hele leuke reacties op het grafschrift dat hier vrijdag verscheen. Daarom deze week nog een paar. Er was ooit een zeer gehate saloon-bezoeker in Baskerville, Illinois. Hij schepte enorm op over zijn prestaties en rijkdom. Daarnaast zocht hij altijd met iedereen ruzie. Toen hij stierf ging er een golf van opluchting door het stadje. Hij kreeg het grafschrift dat hij verdiende.


die grote mond
hapt nu grond


Countryman Ray

One gram of epi

Er werd wat afgestorven op de prairie. Vaak moesten de overlevenden halsoverkop vertrekken en hadden ze geen tijd voor een mooi grafschrift. De mooiste grafschriften zijn verzameld in het boekje 'Epigrams of people who died'. Hier eentje van ene Wesley Coezee.


Hier ligt met zijn neus naar benee
ene Wesley Coezee


Countryman Ray

The town

Ik keer nog een keer terug naar een boek waar ik het laatst al over had, Life in Prairieland van Eliza W. Farnham. Ze beschrijft hierin haar vijf jaren op de prairie in Illinois. Ze reisde veel, vooral met paard en wagen. Wat grappig is om te lezen is dat men toen hele andere ideeen had dan nu over begrippen als gehucht, dorp en stad.


als er ergens een huis staat
met een kippenhok ernaast
dan noemen we het een gehucht
wees nu niet al te verbaasd

want drie huizen bij een brug
heet al een dorp in deze streken
er wonen amper tien mensen,
maar, zo is vaak gebleken

het groeit vanzelf tot iets groters,
en zo komt het dus dat
we tien huizen en een saloon
bestempelen tot stad


Countryman Ray

Boulder City

De inwoners van Boulder City waren apart. Ze hadden namelijk allemaal een spinale afwijking. Nu zag je daar welbeschouwd niets van, maar toch waren de mensen van Boulder City naar eigen zeggen 'duidelijk anders dan de anderen'. De anderen vonden het allemaal wel best, zij vonden de inwoners van Boulder City gewone mensen en behandelden de Bouldernaren dan ook heel gewoon. Dit was tegen de zin van de Boulder Citymensen: zij waren anders en wilden als zodanig worden behandeld. Omdat de rest van het wilde westen dat vertikte, waren de inwoners van Boulder City altijd boos. Daarover gaat het onderstaande gedicht.


Wij zijn anders
duidelijk anders dan normaal
je ziet het niet meteen
want onze afwijking is spinaal

Kom je in ons dorp terecht
pas je dan maar aan
want zie je ons als gelijken
dan kun je beter gaan

U bent ons soort mensen niet
wij zijn niet zoals de rest
en denkt u: nou dat valt wel mee
reken dan maar op de pest


Countryman Ray

Jennifer Praamstra

De gastvrijheid van de prairiebewoners is legendarisch. Nooit zullen ze je laten staan als je aan hun deur klopt. Er was echter wel een uitzondering. Ene Jennifer Praamstra, van Friese komaf, had de naam bot en onbeleefd te zijn. Ze liet reizigers ijskoud buiten staan als ze in een koude nacht aanklopten. Waarom ze dat deed, lees je hieronder.


reizigers zijn lastig, ze willen eten
ze willen een bed en ze zeuren
dat zou iedereen toch moeten weten

ze kloppen aan in het holst van de nacht
net als ik lekker lig te slapen
in mijn bedje, zo zoet en zacht

reizigers maken alles vies en willen ontbijt
ze danken me wel voor hun verblijf
maar ik weet dat het tot schoonmaken leidt

laten ze aan mijn deur maar niet kloppen
drie mijl verderop is het volgende huis
waar ze hun boontjes kunnen doppen


Countryman Ray

Fire on the Prairie

Soms kon door onoplettendheid van kolonisten of door blikseminslag brand op de prairie ontstaan. Als het lange tijd droog was geweest kon het vuur dagenlang voortwoeden. Het droge gras en de struiken en bosjes dienden als ruim voorhanden brandstof. Werd er ook geblust? Nee, daarvoor ontbraken mankracht en blusmiddelen. Toch deed een jonge kolonist ooit een poging.


Zeke Johnson was een held,
zag hoe de prairie werd geveld
door het verwoestende vuur
hij beleefde er zijn fijnste uur
toen hij met water en zand
bij het vuur was aanbeland,

kreeg het vuur echter niet gedoofd
hij had wel in zichzelf geloofd
maar zich niet gerealiseerd
hoezeer het vuur alles verteerd
Zeke vond geen uitweg uit het vuur
zo beleefde hij naast zijn fijnste

tegelijk ook zijn laatste uur


Countryman Ray

Lonely planet

Hoewel de prairie 's ochtends en 's avonds mooie luchten en inzichten bood, gaf het ook genoeg aanleidingen om contemplatief en melancholisch voor je uit te kijken. Connor Studebaker was een meester in het vrijblijvend overpeinzen van de dagelijkse sores. Zijn liedboeken en gedichtenbundels stonden letterlijk stijf van de smart en problematiek. Het hoogtepunt van zijn oeuvre was het vreselijke Lonely Planet, een bundel gedichten over verlating en eenzaamheid. Studebaker heeft in 48 gedichten even vaak afscheid genomen van zijn geliefde, hetgeen vrij voorspelbaar werd op het einde. Het onderstaande gedicht vat de bundel stemmig samen.


We gingen samen
maar kwamen allebei
alleen op ons einde aan

jij vertrok en ik bleef
als jij bleef ging ik verder
het wisselen van lopen en staan

we keken niet om
en toen zijn we voorgoed
uit elkander gegaan


Countryman Ray

Yes we can

Obama? Bob de Bouwer? Nee, het is John Fitzpatrick die ooit de yell Yes we can bedacht. Het was tijdens een storm in Bittercreek, Arizona toen het hele dorp dreigde weggevaagd te worden. Mensen vroegen aan Fitzpatrick: kunnen we nog vluchten? Daarop sprak Fitzpatrick de bekende woorden:"Yes we can". En aldus geschiedde. Twee dagen later kwamen ze terug uit de bergen en bleek het dorp intact. Het gedicht vertelt exact dit verhaal, en is daarom niet bijster spannend. Maar: het is wel geschiedschrijving en dus belangrijk voor op de Prairie Creek Chronicle Gazette, die graag zo compleet mogelijk wil zijn.


We trokken weg, keken niet om
Nu vertrekken was slim, niet dom
twee dagen later keerden we weerom
en zagen, dat was gek:
alles stond nog gewoon op z'n plek


Countryman Ray

Deacon Cantwyne

Rond 1835 leefde in het stadje Peoria, Illinois, een zeer vrome zakenman, Deacon Cantwyne. Hij las drie maal daags uit de bijbel, ging tweemaal per zondag naar de kerk en strooide kwistig met bijbelteksten om de mensen te stichten en te vermanen. Er was echter wel iets raars aan al die vroomheid en vrees voor de Heere. Wat dat was, dat lees je in het volgende gedicht.


hij kan je met de bijbel in de hand
troost bieden, of richting aan je leven
maar ook al heeft hij met jou een band
het komt er op neer dat je hem gaat geven

dollars, wel te verstaan, want in zijn vroomheid
verkoopt hij je zijn spullen, alle nutteloos,
en kom je bij hem terug in je boosheid
dan is je verweer helemaal vruchteloos

want met weer een pakkend bijbelcitaat
overtuigt hij je van een ander produkt
dat je dan koopt, want je blijft niet kwaad
op iemand die zo slim God's vruchten plukt


Countryman Ray

No hassle with Hessel

De van oorsprong Nederlandse boer Hessel Vanderbildt was een van de pioniers in het wilde westen. Hij trok al in 1818 van oost naar west in de hoop op een beter leven. Echte haast had Hessel niet en zo kon het gebeuren dat hij pas in 1855 in Utah aankwam. Toen reden daar al treinen en was Hessel dientengevolge aan alle kanten ingehaald. Zijn traagheid is tot op de dag van vandaag exemplarisch: het wordt Dutch Disease genoemd. Met dank aan Hessel Vanderbildt.


Waarom die haast
waarom moet alles snel
als je rustig doorloopt
dan haal je de eindstreep wel

Waarom zou je rennen
als het op z'n elfendertigst kan
je raakt er niet van uitgeput
er je krijgt er ook geen blaren van

Nu ben ik aangekomen
bij waar ik wil zijn
aan alle kanten ingelopen
wist niet dat het zo druk zou zijn


Countryman Ray

The Flood

De meeste mensen stellen zich de prairie voor als een altijd maar weer eindeloze, droge en vooral stoffige vlakte. Meestal is dat ook zo, maar het kan er ook heel nat zijn. In het standaardwerk Life in Prairieland van Eliza W. Farnham uit 1855 wordt regelmatig melding gemaakt van overstromingen, als de rivieren weer eens buiten hun oevers traden. Dijken waren er toen nog niet en alles spoelde weg. Ja, wat moest je dan? Daarover gaat het volgende gedicht.


het water wast
tot aan mijn blote bast
mijn oogst is verdwenen
dit is een zware last

want het water woedt
waar het niet wezen moet
dit land laat zich niet lenen
voor wie zijn best niet doet

een ogenblik je bezinnen
dan opnieuw beginnen
sta stevig op je benen
soms verlies je, soms ga je winnen

want dit is de prairie, beste man
waar het kurkdroog, of zeiknat wezen kan
hard zwoegen zit ons in de genen
de toekomst houdt ons in haar ban


Countryman Ray

Cripple Town

Voor kreupelen was geen plaats op de prairie. Konden ze al lopen, dan liepen ze vooral in de weg en voor cowboywerkzaamheden waren ze volkomen ongeschikt. In het zuiden van Utah was een kleine kreupelenkolonie en daarover gaat het volgende gedicht. Het is afgeleid van het boekje 'How the people of Cripple Town survived'. Het boekwerkje beschrijft het dagelijkse bestaan van de meer dan driehonderd kreupelen. Het is een bemoedigend en mooi verhaal.


De helft van ons
kan zichzelf niet
voor de voeten lopen
omdat ze de helft
missen

De andere helft van ons
struikelt voortdurend
over de andere
omdat ze de richting
missen

Maar de beide helften
samen zijn sterk
bij het zaaien bakken
eten plukken rooien
vissen


Countryman Ray