How the West was won

Eindelijk ben ik er toe gekomen de mooiste foto's van mijn reis naar Arizona te laten vergroten en in te lijsten. Ze hangen nu door het hele huis, het is een prachtig gezicht. Dat doet me denken aan beelden uit oude westerns; dezelfde sfeer, dezelfde bergen op de achtergrond en dezelfde saloon en general store op de voorgrond, maar dan in zwart-wit. Wat is echt en wat is nep? Honderd jaar geleden was het echte Wilde Westen al verleden tijd. Ik vond het tijd om dat poëtisch te verwoorden.


de regisseur moet woekeren met de
schaarse middelen die hij hier heeft
het is 1920, camera's
nemen op hoe Het Westen herleeft

acteurs vallen door kartonnen decors
losse flodders uit nep-pistolen
helden bedrinken zich in de saloon
boeven moeten op de prairie dolen

een scène moet soms over, wel eens tot
vervelens aan toe, maar de regisseur
houdt voet bij stuk; deze film zal tonen
how the west was won, in al haar grandeur


Countryman Ray

The wind cries Harry

Harry McNeel was een cowboy uit de beginjaren van de negentiende eeuw. Hij stond bekend om zijn onverschrokken moed en durf, en werd uiteindelijk bekend doordat hij met zijn kudde koeien, van meer dan vierhonderd stuks, bijna in een hinderlaag van de Wanamege-indianen liep. Dat gebeurde niet en tot op de dag van vandaag is niet duidelijk hoe Harry wist dat zijn koeien in gevaar waren. Het is te lezen in Harry McNeel, his life and his failure, een boek dat overigens een beetje ongeloofwaardig is.


De weg liep steil omhoog
dan weer scherp omlaag
zo was het gisteren
zo is het vandaag

de indianen scherpen de pijlen
zij wachten op hun kost
de immense kudde is duidelijk zichtbaar
vanaf de hogergelegen uitkijkpost

Harry leek het al te weten
en maakte een scherpe bocht
zijn kudde als lemmingen
vielen in een krocht

zijn verhaal houdt hier op
tot zover dus Harry McNeel
de indianen vermoeden nog steeds:
Harry wist te veel


Countryman Ray

Riding through Dutch Arizona

Deze week heb ik een mooi bruin paard gehuurd, bij een manege midden in een landelijk gebied. Urenlang heb ik gereden en genoten van het landschap. Ik had een thermoskan met sterke koffie mee, een stuk spek, een ongesneden brood en een homp kaas. Stoere mannen-gevoel, puur genieten. Van deze middag werd ik echter ook wel een beetje weemoedig. Daarover gaat het volgende gedicht.


met kalme tred over heide en door bos
het zand wijkt voor de stoere hoeven
van mijn lieve merrie, ze kent de weg;
het is in dit landschap goed toeven

als vanzelf wordt de heide een prairie
ik zie zelfs bergen waar wolken zijn
want opeens ben ik terug in Arizona
en voel ik me zo warm, blij en klein

maar dan weet ik het weer: dit is Holland
een auto raast over gindse straat
ik woon hier, maar droom van leven elders -
voor altijd in een wijde spagaat


Countryman Ray

All but clouds

Ik mis de Arizonase luchten. De mooie, diepblauwe lucht waar de witte wolken als het ware op rusten. Prachtig in balans met het geel van de prairie. En dan kijk ik hier uit het raam en zie alleen maar grauwe lucht. Grijs zonder tinten. Het zijn de momenten dat ze herfstdepressie bij sommigen de kop opsteekt. Bij mij gelukkig niet. Ik prijs me tevreden met de herinnering aan Arizona. Daar gaat dit korte gedicht over.


Het lucht op
de wolken in
het zand erbij
de dag weer zin


Countryman Ray

You got to know what to do

Onlangs ben ik weer begonnen met het herlezen van alle boeken van Karl May. Prachtige verhalen over Winnetou, Old Shatterhand en natuurlijk Arendsoog. Als je zoals ik echt op de prairie bent geweest (en de grote schrijver is daar zelf nooit geweest!!!) dan valt op dat Karl May de zaken soms behoorlijk romantiseert. De prairie is weliswaar prachtig, maar kan ook heel gevaarlijk zijn. Daarover gaat het volgende gedicht.


de prairie kan je allerbeste vriend zijn
die je alles geeft wat je nodig hebt
maar wee als je de wet van de prairie niet kent
dan wordt er al snel niet meer van je gerept

je moet sporen lezen, ver kunnen kijken
beducht zijn voor slang en schorpioen
om succesvol te zijn moet je steeds weer
hard werken, en weten wat te doen

waar vind je water, hoe schiet je een beest,
hoe wordt een kampvuur gebouwd?
pas als je goed bent voorbereid is het leven
op de prairie aan je toevertrouwd


Countryman Ray

Big mama in the country

Er is één ding dat zowel de cowboy- als de indianenwereld gemeen hebben: hun vrouwen zijn niet voor de poes en staan hun mannetje. In het boek 'Indian women, their ideas and stories' las ik over de onvermoede daden van Passing Breeze, een indianenvrouwtje van wie niemand iets verwachtte. Onwillekeurig dacht ik aan de Ballade van Grote Moeder, geschreven door Old Mucky Buckle, die niet bepaald bekendstond om zijn fijnzinnige beschrijvingen van westerngerelateerde zaken. Dit gedicht is op zijn werk geïnspireerd, met name het vreemde rijmschema. Voor de kenner: ABCDEABCDE.


Grote Moeder, die het deeg met haar handen spleet
zag op een dag een rivale te paard
ze aarzelde geen moment
pakte het geweer
en schoot haar door het hoofd

Grote Moeder veegde haar reet
stookte een brouwsel boven de haard
ze had ooit een vent
tot vlak na die keer
hij haar een geweer had beloofd


Countryman Ray

Shootout in Dawn Valley

Goed, ik had dus een griepje. Hoewel het knap lastig was, wil ik er verder geen woorden aan vuil maken. Vroeger, op de prairie, liet je niet eens merken dat je griep had. Daar telde je pas mee als je in de ogen van de dood had gekeken. Daarover gaat het volgende gedicht. Wat zou trouwens Blonde Lente denken van mannen die hun mannetje staan? Ook al is het al weer een tijdje geleden dat ik haar zag, ik denk nog heel veel aan haar.


Crazy Jeff Goldstein, de smid
en Calm Waters, de indiaan
hadden elkaar al vele jaren
behoorlijk in de weg gestaan

op een kwade dag was het zover
revolvers spuwden staal en vuur
Doc Jones werd gehaald, het leek
Calm Waters' allerlaatste uur

het leek hopeloos, overal bloed
iedereen dacht: dit komt niet goed

Calm had pijn, Doc deed zijn best
zou hij het toch halen, misschien?
sinds die dag liet Calm Waters trots
aan iedereen zijn littekens zien


Countryman Ray

Windy Bill

Het herstel is ingetreden, het gaat alweer een stuk beter met me. Ik heb het afgelopen weekend gebruikt om me eens flink in te lezen in de indianengeschiedenis. Ik kwam veel conficten tegen tussen cowboys en indianen, zoals het verhaal van Windy Bill, een Texaan met een voorliefde voor kruidig eten. De indianen waren daarvan op de hoogte en namen hem regelmatig in het ootje, zoals dit gedicht bewijst.


Windy Bill

Winderige Bill kwam uit Texas
hij was de beste met een touw
waarmee hij knopen legde
om paarden, kalveren en vrouw

Winderige Bill zag tot zijn vreugde
een tipi in het landschap staan
een indianenvrouw roerde de ketel
en bood hem bonensoep met reuzel aan

Winderige Bill liet het zich smaken
hij nam gretige happen
en na een bord of drie
stond zijn riem op knappen

De indianenvrouw lachte luid
het was zijn broek die hem niet past
winderige Bill pakte zijn lasso
en bond de kokkin aan haar tipi vast

Het zat hem dwars, dat zag je zo
Hij nam een laatste slok
van verre zag je winderige Bill komen
omdat hij knallend en ruftend over de prairie trok


Countryman Ray

(You're) A flower in a bouquet

Ik voel me echt erg zwak, maar gelukkig houdt mijn indianenliteratuur me op de been. De laatste dagen schrijf ik veel over de geelhuiden van weleer. Zo heb ik uit het Amerikaanse overzichtswerk The true anals of Indians een mooi verhaal in poëzie bewerkt. Het gaat over de stam der Calamaki's.


De indianenstam der Calamaki's
trokken van hot naar her
zonder te weten
dat ze niets constructiefs deden
zich reduceerde tot een voetnoot in de analen
en ze hadden niks te eten

De Calamaki's waren vooral bekend
om de bloemschikkunsten van de vrouwen
zonder te weten
dat het allemaal erg tijdelijk was
want ze hielden wilde paarden
en die hadden niks te eten

De Calamaki's bestaan niet meer
evenmin hun wilde paarden
we weten van horen zeggen
dat ze virtuoos waren met bloemen
maar hoe mooi het was
ze hebben het loodje moeten leggen

Zo werkt het in de wereld van de indiaan
als je niet kan zorgen voor jezelf
of zelfs maar wilde paarden
dan helpt de bloemschikkunst je niet verder
blijf je rondjes rijden
en kun je nergens aarden.


Countryman Ray

(You give me) fever in the morning

Ik erken volmondig wat te hard van stapel te zijn gelopen, met mijn actie om naar Brabant af te reizen. Het heeft me aangegrepen. Gisterochtend kreeg ik de griep en sindsdien is het helemaal mis in huize Ray. Vannacht nauwelijks een oog dichtgedaan en ook mijn boek over het leven van Raging Bull en Curly Flower ligt nog onaangeroerd op mijn nachtkastje. En dat terwijl ik me had voorgenomen meer te lezen over de indianenmaterie. Helaas belet de koorts me. Daarom een klassieker uit de oude doos.


De nacht valt samen met de fles
de grond onder de hoeven donker
het water ver weg

verder dan we dachten
de mannen van stavast zijn verdwaald
en zelfs de sterren steunen alleen
de maan in haar zicht

als we morgen door de beneveling rijden
zullen we zien waar het vuurwater
ons heeft gebracht

als we de teugels hadden losgeknoopt
van het hek van de saloon


Countryman Ray

Almost there

De trucker met wie ik kon meerijden naar Brabant was erg spraakzaam, hij babbelde veel over zijn avonturen en klaagde over de politie, ambtenaren en asociale snijdende automobilisten. Ik luisterde maar met een half oor, want ik was aan het twijfelen geslagen. Wat zou Blonde Lente er van vinden als ik opeens voor haar stond, vooropgesteld dat ik haar zou vinden? Met elke kilometer die de truck aflegde werd mijn twijfel groter. Was dit wel zo'n goede beslissing?


de truck verdwijnt daar sta ik, met twijfel
diep in mijn hart
Brabant ontwaakt

wat ben ik begonnen?
Blonde Lente, zij is hier ergens
wat zal ze zeggen?
wat zal ik zelf zeggen?

elk uur gaat er een trein
terug naar huis
is dit een vergeefse reis geweest?

ik ben ten hele gedwaald,
want mijn onrustig hart klopt voor jou,
Blonde Lente


Countryman Ray

And then love spread its wings

Het is me wat. U kunt wel raden waar mijn hoofd de afgelopen dagen heeft gezeten. Niet op de prairie, kan ik u verzekeren. Het mooie indianenmeisje van afgelopen weekend blijft maar in mijn hoofd rondspoken. De aanblik van haar juten jurk, afgezet met kleurrijke biesjes en de kralenkettingen, alleen al door die aanblik waande ik me in een gouwe ouwe Winnetou-film. Niet dat het erg is, maar mijn westernpoetry heeft wel een beetje te lijden onder de onvoorwaardelijke aandacht voor deze Natief-Amerikaanse schoonheid, zoals ze dat ook wel zeggen. Hierbij, voor het weekend alvast, een mooi gedicht ter verduidelijking.


Bij lange was ik niet bij machte
Liefdevol te denken en te doen
Of op z'n minst genegenheid te kennen
Niet thuis en niet op de prairie.
Dat afgesloten hoofdstuk eindelijk geaccepteerd
En dan kom jij

Liefdevol keek je naar me
En met je gekraalde ranke handen
Nam je mijn boek en opende het.
Toen openbaarde zich de zevende hemel
En viel ik voor je mocassins neer


Countryman Ray

(U ziet misschien wel dat ik dit gedicht niet op vrijdag heb gepost, zoals ik normaal gesproken altijd doe, maar al op donderdagavond. Dat heeft ermee te maken dat ik morgen naar het zuiden van het land vertrek. Ik kan een gratis lift krijgen van een bevriende trucker, maar dan moet ik wel morgenvroeg om kwart voor vier op het bedrijventerrein aanwezig zijn. Een kort nachtje dus. U kunt wel raden naar wie ik op zoek ga!)